L298N – dwukanałowy sterownik silników DC i krokowych kompatybilny z Arduino

Moduł sterownika L298N to jeden z najczęściej stosowanych układów do obsługi silników DC oraz krokowych w projektach elektronicznych i robotycznych. Jego dwukanałowa konstrukcja w formie mostka H pozwala na niezależne sterowanie dwoma silnikami prądu stałego lub jednym silnikiem krokowym, co sprawia, że jest to idealne rozwiązanie dla konstruktorów korzystających z Arduino oraz innych mikrokontrolerów. Moduł ten znajduje szerokie zastosowanie w projektach edukacyjnych, hobbystycznych i półprofesjonalnych – od prostych robotów mobilnych po zautomatyzowane systemy sterowania.

W tym artykule znajdziesz nie tylko dokładny opis i specyfikację techniczną modułu, ale również praktyczne informacje, jak go poprawnie podłączyć, zasilić oraz skonfigurować do sterowania silnikami DC i krokowymi. Przedstawimy szczegółowe dane na temat obsługi napięć takich jak 12 V czy 24 V, wskazówki dotyczące chłodzenia przy większym poborze prądu, a także kompatybilność z sygnałami PWM. 

Jeśli planujesz stworzyć projekt wykorzystujący sterownik silników, niezależnie czy chodzi o mały robot, pojazd zdalnie sterowany, czy system automatyki, ten artykuł pomoże Ci zrozumieć wszystkie kluczowe aspekty modułu L298N i zastosować go w praktyce.

1. Czym jest moduł L298N i dlaczego warto go poznać?

Moduł L298N to jeden z najczęściej wybieranych komponentów do sterowania silnikami DC oraz silnikami krokowymi w zastosowaniach elektronicznych. Sercem modułu jest układ L298, będący klasycznym przykładem mostka H, czyli rozwiązania umożliwiającego zmianę kierunku przepływu prądu przez silnik, co bezpośrednio przekłada się na możliwość sterowania jego kierunkiem obrotów. Dodatkowo, obsługa sygnałów PWM pozwala precyzyjnie kontrolować prędkość obrotową. Zestawiając te funkcje, otrzymujemy kompletny sterownik, który może jednocześnie obsługiwać dwoma silnikami DC lub jednym silnikiem krokowym, co znacząco zwiększa jego uniwersalność.

Dzięki przemyślanej konstrukcji, moduł L298N doskonale współpracuje z Arduino oraz innymi mikrokontrolerami, umożliwiając szybkie prototypowanie oraz realizację bardziej zaawansowanych projektów. Wbudowany regulator napięcia 5V pozwala na zasilanie logiki sterującej bez konieczności stosowania zewnętrznego źródła, co upraszcza schematy połączeń. Wystarczy podać napięcie zasilające np. 12V, by układ mógł działać w pełni autonomicznie – z wykorzystaniem zworki, która aktywuje wewnętrzny stabilizator.

Warto sięgnąć po ten moduł sterownika ze względu na jego prostotę obsługi, wysoką dostępność, a także wsparcie społeczności oraz dokumentację techniczną. W sklepie msalamon.pl dostępne są sprawdzone i przetestowane wersje modułu L298N, często w zestawach zawierających radiatory, przewody oraz instrukcje podłączenia. To idealny wybór zarówno dla początkujących, jak i zaawansowanych użytkowników chcących efektywnie sterować silnikami w swoich projektach.

2. Jakie silniki obsługuje sterownik silników L298N?

Moduł L298N to wyjątkowo uniwersalny sterownik silników, który sprawdza się w wielu scenariuszach. Podstawową funkcją tego układu jest możliwość sterowania silnikami prądu stałego (DC) oraz silnikami krokowymi dwufazowymi. Dzięki dwukanałowej architekturze, możliwe jest niezależne sterowanie dwoma silnikami DC lub jednym silnikiem krokowym, co czyni moduł szczególnie atrakcyjnym w projektach wymagających równoczesnego ruchu kilku napędów.

W przypadku silników DC, moduł może obsłużyć modele o napięciu pracy w zakresie od 5 V do 24 V, a maksymalny prąd wyjściowy dla jednego kanału wynosi typowo 2 A. To oznacza, że bez problemu można stosować go w projektach mobilnych robotów, pojazdów RC, wentylatorów, pomp czy innych urządzeń, gdzie potrzebne jest płynne sterowanie kierunkiem i prędkością obrotów. Układ L298 pozwala również na dynamiczne przyspieszanie i hamowanie silników prądu stałego, co zwiększa precyzję działania całego systemu.

Jeśli chodzi o silnik krokowy, moduł L298N doskonale współpracuje z dwufazowymi jednostkami (bipolarnymi), które można sterować sekwencyjnie przez oba kanały modułu. Taka konfiguracja pozwala na pełne kontrolowanie ruchu krok po kroku – zarówno w przód, jak i w tył – co jest niezbędne w aplikacjach wymagających dokładnego pozycjonowania, np. w systemach CNC, automatyce domowej czy drukarkach 3D. Silnik krokowy można zasilać z tego samego źródła co silniki DC, ale należy zadbać o odpowiednie chłodzenie układu przy wyższych wartościach prądu.

Dzięki swojej wszechstronności i możliwości sterowania silnikami DC lub jednym silnikiem krokowym, moduł L298N stanowi podstawowy element wielu konstrukcji opartych na Arduino, Raspberry Pi czy innych mikrokontrolerach. To komponent, który pozwala zbudować zarówno proste, jak i zaawansowane układy napędowe.

3. Jak działa dwukanałowy moduł sterownika L298N?

Moduł sterownika L298N działa na zasadzie dwóch niezależnych mostków H, które znajdują się w jednym układzie scalonym L298. Każdy z mostków tworzy oddzielny kanał, dzięki czemu możemy sterować dwoma silnikami DC niezależnie — zarówno pod względem kierunku obrotów, jak i prędkości. Ta dwukanałowa konstrukcja to ogromna zaleta, zwłaszcza w przypadku projektów, które wymagają jednoczesnej obsługi dwóch silników, np. w robotach mobilnych lub pojazdach z napędem gąsienicowym.

Każdy z kanałów jest sterowany za pomocą dwóch wejść logicznych: IN1 i IN2 dla kanału pierwszego, oraz IN3 i IN4 dla kanału drugiego. To właśnie przez te piny przekazujemy sygnały z mikrokontrolera, np. Arduino. W zależności od stanu logicznego tych pinów, układ zmienia kierunek przepływu prądu przez silnik, co przekłada się na zmianę jego kierunku obrotów. Jeśli dodatkowo na piny ENA i ENB (Enable A/B) podamy sygnały PWM, możliwe staje się precyzyjne sterowanie prędkością obrotową każdego z silników.

Moduł posiada również wejście zasilania silników, które oznaczone jest zazwyczaj jako VMS (lub „+12V”), oraz wyprowadzenie GND. Można go zasilić napięciem od 5V do 24V, w zależności od zastosowanego silnika i obciążenia. Co istotne, moduł sterownika L298N posiada wbudowany regulator napięcia 5V, który może być aktywowany za pomocą zworki. Dzięki temu układ logiczny sterujący może być zasilany bezpośrednio z tego samego źródła, co silniki — co upraszcza konstrukcję całego projektu. W przypadku zasilania wyższym napięciem (np. 24V), zaleca się usunięcie zworki i dostarczanie 5V do logiki z zewnętrznego źródła.

W praktyce, aby poprawnie podłączyć i używać modułu, należy także pamiętać o chłodzeniu. L298 potrafi się nagrzewać przy większym obciążeniu, dlatego moduł jest zazwyczaj wyposażony w radiator. W bardziej wymagających zastosowaniach można dołożyć wentylator lub zastosować dodatkowe radiatory, co pozwoli na bezpieczne wykorzystanie maksymalnego prądu (ok. 2A na kanał). Dzięki temu moduł L298N umożliwia sterowanie silnikami dużej mocy w sposób stabilny i niezawodny.

4. Jak podłączyć L298N do Arduino krok po kroku?

Podłączenie modułu L298N do Arduino jest stosunkowo proste, ale wymaga uwzględnienia kilku kluczowych elementów, by cały układ działał poprawnie i bezpiecznie. Najpierw należy zadbać o odpowiednie zasilanie. Moduł może być zasilany napięciem od 5V do 24V, jednak typowym napięciem roboczym jest 12V. Źródło zasilania podłączamy do pinu VMS (oznaczanego także jako „+12V” lub „VIN”), natomiast masę (GND) łączymy ze wspólną masą Arduino. Jeśli korzystamy z napięcia powyżej 12V, np. 24V, należy zdjąć zworkę regulatora napięcia, by nie uszkodzić logiki sterującej. Gdy zworka jest założona, regulator napięcia w module zasila część logiczną napięciem 5V.

Następnie należy podłączyć piny sterujące modułu do Arduino. Moduł posiada cztery wejścia logiczne: IN1, IN2, IN3, IN4. IN1 i IN2 odpowiadają za kanał pierwszy (pierwszy silnik DC), a IN3 i IN4 za kanał drugi (drugi silnik DC lub drugi uzwojenie silnika krokowego). Do każdego z tych wejść należy przypisać odpowiedni pin cyfrowy na Arduino. Na przykład IN1 – pin 8, IN2 – pin 9, IN3 – pin 10, IN4 – pin 11. Dodatkowo piny ENA i ENB odpowiadają za aktywację kanałów i mogą być używane do przesyłania sygnału PWM, co pozwala sterować prędkością silników.

Następnie podłączamy silniki do wyjść OUT1/OUT2 (kanał 1) oraz OUT3/OUT4 (kanał 2). Dla pojedynczego silnika DC podłączenie jest proste – dwa przewody trafiają na OUT1 i OUT2. W przypadku silnika krokowego, którego uzwojenia muszą być podłączone do obu kanałów, przewody silnika są rozmieszczone między OUT1/OUT2 i OUT3/OUT4 – zgodnie z dokumentacją konkretnego modelu silnika.

Bardzo ważne jest, by używać odpowiednich przewodów o odpowiedniej średnicy, zwłaszcza jeśli silnik pobiera większy prąd (nawet do 2A). Zbyt cienkie przewody mogą się nagrzewać lub stwarzać ryzyko uszkodzenia modułu. Warto także zastosować filtrację zasilania (np. kondensatory elektrolityczne) przy zasilaniu 12V lub 24V, co pomoże ustabilizować pracę całego układu, zwłaszcza przy nagłych zmianach obciążenia.

5. Specyfikacja techniczna – napięcia, prąd, parametry dc i pwm

Moduł sterownika L298N został zaprojektowany z myślą o uniwersalnym zastosowaniu w sterowaniu silnikami prądu stałego i krokowymi, co znajduje odzwierciedlenie w jego specyfikacji technicznej. Najważniejszym parametrem jest maksymalny prąd wyjściowy, który wynosi do 2 A na każdy kanał. Oznacza to, że układ może jednocześnie obsługiwać dwa silniki DC, każdy pobierający do 2 amperów — co daje łącznie 4 A przy pełnym obciążeniu, pod warunkiem zastosowania odpowiedniego chłodzenia. W przypadku pracy z jednym silnikiem krokowym, obie fazy korzystają z osobnych kanałów, co również wymaga rozważenia łącznego poboru prądu.

Dopuszczalne napięcie zasilania silników (VMS) to maksymalnie 46 V, ale w praktyce najczęściej stosuje się zakres od 6V do 24V, z typowym napięciem 12 V. Moduł zasilany jest napięciem dostarczanym z zewnętrznego źródła, np. baterii, zasilacza lub akumulatora. Wbudowany regulator napięcia 5 V umożliwia zasilanie logiki sterującej bez potrzeby stosowania oddzielnego źródła – wystarczy założyć zworkę, by uzyskać napięcie logiczne bezpośrednio z modułu. Należy jednak pamiętać, że regulator 5 V ma ograniczoną wydajność prądową, więc nie nadaje się do zasilania zewnętrznych układów czy większych modułów Arduino.

Pod względem sygnałów sterujących, moduł L298N pracuje z poziomem logicznym 5 V, co oznacza, że jest kompatybilny z Arduino, ale również z wieloma innymi mikrokontrolerami, które działają na tym samym napięciu logicznym. Do sterowania kierunkiem obrotów silników służą wejścia logiczne IN1–IN4, natomiast za regulację prędkości odpowiadają piny ENA i ENB, które przyjmują sygnały PWM. Dzięki wykorzystaniu sygnału PWM można realizować płynną modulację szerokości impulsu, co przekłada się na precyzyjne sterowanie obrotami.

Warto również wspomnieć o prądzie spoczynkowym modułu, który jest bardzo niski — zazwyczaj poniżej 10 mA. Sam układ L298 pobiera znikome ilości prądu, jeśli silniki są nieaktywne, co jest zaletą w projektach z zasilaniem bateryjnym. Jednak przy intensywnej pracy z silnikami dużej mocy, należy liczyć się z koniecznością zapewnienia odpowiedniego radiatora i odprowadzania ciepła — szczególnie gdy napięcie zasilania sięga 24 V lub więcej.

6. Czy moduł sterownika L298N umożliwia sterowanie dużą mocą?

Moduł sterownika L298N został zaprojektowany z myślą o średnich obciążeniach, dlatego najlepiej sprawdza się w przypadku silników DC o prądzie do 2 A na kanał. Dla wielu zastosowań hobbystycznych, takich jak roboty mobilne, modele RC, bramy czy mechanizmy przesuwne, to w zupełności wystarcza. Jednak przy chęci sterowania silnikami dużej mocy, należy dokładnie przeanalizować, czy ten moduł spełni wszystkie wymagania projektu.

L298N umożliwia sterowanie dwoma silnikami, ale jego maksymalny prąd wyjściowy w praktyce często wynosi mniej niż deklarowane 2 A, zwłaszcza przy dłuższym czasie pracy i bez dodatkowego chłodzenia. Układ sam w sobie generuje znaczne ilości ciepła — szczególnie przy zasilaniu powyżej 12 V. W takich przypadkach standardowy radiator może okazać się niewystarczający. Moduł L298N nie posiada aktywnego chłodzenia ani zabezpieczenia przed przegrzaniem, więc przy wyższych obciążeniach warto dodać zewnętrzny radiator, pastę termoprzewodzącą lub nawet mały wentylator, jeśli planowane są długie cykle pracy.

W przypadku stosowania silników o dużym poborze prądu, np. 3–5 A lub więcej, bardziej sensownym rozwiązaniem może być sięgnięcie po sterowniki zbudowane na nowszych i bardziej wydajnych tranzystorach MOSFET, które mają znacznie mniejsze straty mocy i lepsze parametry cieplne. L298N jest układem bipolarnym, co oznacza większe nagrzewanie się przy dużym przepływie prądu, co w połączeniu z ograniczonym odprowadzaniem ciepła znacząco wpływa na jego efektywność.

Jeśli jednak zdecydujesz się na użycie L298N do silników dużej mocy, warto zadbać o:

• dobre chłodzenie (radiator, wentylator),
• solidne przewody zasilające o odpowiednim przekroju,
• odpowiednio dobrane napięcie zasilania (najlepiej 12V lub 24V – w zależności od wymagań silnika),
• oraz zewnętrzne zabezpieczenia, np. bezpieczniki termiczne lub układy ograniczające przeciążenia.

Podsumowując: moduł L298N umożliwia sterowanie większymi silnikami, ale z zachowaniem ostrożności i odpowiednim przygotowaniem. Dla początkujących i średniozaawansowanych projektów jest to solidny wybór, jednak w aplikacjach wymagających pracy pod dużym obciążeniem przez długi czas — warto rozważyć bardziej zaawansowane sterowniki silników.

7. Jak sterować kierunkiem obrotów i prędkością silników DC?

Sterowanie kierunkiem obrotów oraz prędkością silników DC za pomocą modułu L298N jest możliwe dzięki jego konstrukcji opartej na mostku H. Każdy z dwóch kanałów modułu posiada dwa wejścia logiczne: IN1/IN2 dla kanału pierwszego oraz IN3/IN4 dla kanału drugiego. To właśnie te piny decydują o kierunku przepływu prądu przez silnik, a co za tym idzie – o kierunku jego obrotów. Przykładowo, jeśli do IN1 podamy stan wysoki (HIGH), a do IN2 niski (LOW), silnik będzie obracał się w jednym kierunku. Odwracając te stany – zmienimy kierunek obrotów.

Aby możliwe było również płynne sterowanie prędkością, konieczne jest użycie pinów ENA (dla kanału A) i ENB (dla kanału B), które służą do aktywacji kanałów i przyjmują sygnały PWM (ang. Pulse Width Modulation). Sygnały te można wygenerować z poziomu Arduino za pomocą funkcji analogWrite(). Dzięki PWM możemy modulować szerokość impulsów zasilających silnik, co wpływa na średnią wartość napięcia dostarczanego do jego uzwojeń – a tym samym na prędkość obrotową.

W praktyce sterowanie wygląda następująco:

• IN1 = HIGH, IN2 = LOW — silnik obraca się w prawo,
• IN1 = LOW, IN2 = HIGH — silnik obraca się w lewo,
• IN1 = IN2 = LOW lub HIGH — silnik zatrzymany,
• ENA/ENB z PWM — regulacja prędkości (od 0 do 255, czyli 0–100%).

Dzięki temu układowi można sterować kierunkiem obrotów i prędkością dwóch silników DC niezależnie, co jest nieocenione w konstrukcjach takich jak roboty mobilne, pojazdy zdalnie sterowane czy systemy transportowe. W połączeniu z prostym kodem na Arduino, nawet początkujący użytkownik może szybko osiągnąć pełną kontrolę nad silnikami DC, realizując zaawansowane funkcje bez potrzeby stosowania dodatkowego osprzętu.

8. Jak sterować silnikiem krokowym za pomocą modułu?

Moduł L298N, choć często kojarzony głównie z obsługą silników DC, doskonale sprawdza się również jako sterownik silnika krokowego. Warunkiem jest użycie silnika krokowego dwufazowego (bipolarnego), który wymaga dwóch uzwojeń sterowanych niezależnie. Moduł L298N posiada dwa kanały, co oznacza, że każde uzwojenie można przypisać do osobnego zestawu wyjść: OUT1/OUT2 oraz OUT3/OUT4. Dzięki temu możliwe jest pełne sterowanie krokami, w tym zmianą kierunku obrotów, prędkości i sekwencji sterujących.

Aby prawidłowo podłączyć silnik krokowy, należy znać układ jego uzwojeń — najczęściej producenci podają schemat kolorów przewodów. Każde uzwojenie podłączamy do jednego z kanałów modułu. W ten sposób, kontrolując odpowiednie wejścia logiczne IN1-IN4, możemy sterować przepływem prądu przez cewki silnika i wykonywać poszczególne kroki. Sterowanie odbywa się za pomocą sekwencji logicznych sygnałów wysyłanych przez Arduino – najczęściej w postaci cyfrowej (niekoniecznie PWM), z określonymi opóźnieniami między impulsami.

Sterowanie prędkością i kierunkiem obrotów odbywa się poprzez zmianę częstotliwości i kolejności sygnałów sterujących. Im krótsze odstępy między impulsami, tym szybciej silnik będzie się obracał. Kolejność impulsów decyduje o tym, w którą stronę silnik wykonuje kroki — zgodnie lub przeciwnie do ruchu wskazówek zegara. W zależności od wybranego trybu (pełne kroki, półkroki lub mikrokroki), możliwa jest regulacja płynności i dokładności ruchu.

Warto pamiętać, że silnik krokowy może pobierać znaczny prąd przez cały czas pracy, nawet gdy nie wykonuje kroków. Dlatego stosując napięcie 12V lub 24V, należy upewnić się, że moduł ma odpowiednie chłodzenie – np. radiator lub wentylator. Moduł L298N w tym układzie umożliwia sterowanie silnikami dużej mocy, jednak tylko do granicy 2 A na kanał. W zastosowaniach takich jak ramiona robotyczne, drukarki 3D czy mechanizmy przesuwne, to wystarcza do precyzyjnego pozycjonowania bez potrzeby sięgania po droższe sterowniki.

9. Jak wykorzystać L298N w projekcie zasilanym 12 V?

Zasilanie modułu L298N napięciem 12 V to popularna praktyka w projektach wymagających większej mocy, szczególnie tam, gdzie silniki DC lub krokowe mają pracować pod większym obciążeniem. Odpowiedni dobór napięcia zasilania wpływa na moment obrotowy i prędkość silnika, dlatego jego wartość musi być dobrana zarówno do parametrów silnika, jak i możliwości samego sterownika.

Przy pracy z 12 V układ działa bardzo stabilnie – to napięcie uznaje się za optymalne dla większości modeli modułu L298N. W takim przypadku możliwe jest użycie wbudowanego regulatora napięcia 5 V (przy założonej zworke), co upraszcza całą instalację, ponieważ Arduino i inne elementy logiki można zasilić bezpośrednio z modułu. To idealna konfiguracja do małych robotów, systemów automatyki i pojazdów z napędem dwukołowym.

Kolejna istotna kwestia to dobór przewodów zasilających. Przy napięciu 12 V i poborze prądu do 2 A, należy stosować przewody o odpowiednim przekroju (co najmniej 0,75 mm²), by uniknąć spadków napięcia i nadmiernego nagrzewania się kabli. Należy również dokładnie sprawdzić maksymalny prąd, jaki pobierają silniki, i upewnić się, że nie przekroczy on możliwości modułu – zarówno pod względem elektrycznym, jak i termicznym.

Stosując się do tych zasad, możesz w pełni wykorzystać możliwości modułu L298N, realizując niezawodne projekty zasilane  z 12 V,, z zachowaniem stabilności, bezpieczeństwa i odpowiedniej wydajności.

10. Gdzie kupić sprawdzony moduł L298N?

Zakup modułu L298N warto rozpocząć od sprawdzenia oferty w sklepie msalamon.pl, który specjalizuje się w komponentach do projektów elektronicznych i edukacyjnych. Znajdziesz tam szeroki wybór wersji modułu sterownika, dostosowanych do różnych zastosowań – zarówno dla silników DC, jak i silników krokowych, z opcją zasilania 12 V oraz 24 V. Moduły te są dostępne w kompletnych zestawach zawierających m.in. radiatory, co znacznie ułatwia szybkie rozpoczęcie pracy z układem.

W ofercie sklepu znajdują się również zestawy edukacyjne, które pozwalają w pełni wykorzystać możliwości sterownika silników z platformami takimi jak Arduino. Tego typu zestawy są szczególnie przydatne dla osób rozpoczynających naukę z zakresu elektroniki i robotyki – wszystko, co potrzebne do uruchomienia projektu, znajduje się w jednym pakiecie. Sklep udostępnia także opisy, schematy oraz materiały pomocnicze, które pozwalają bez problemu podłączyć i skonfigurować cały układ.

Dzięki bogatej ofercie sklepu msalamon.pl, możesz z łatwością dobrać odpowiedni moduł L298N do swojego projektu – bez względu na to, czy planujesz sterowanie dwoma silnikami DC, czy jednym silnikiem krokowym, zasilanym z 12 V. To wygodne rozwiązanie dla hobbystów, uczniów, studentów oraz wszystkich entuzjastów elektroniki.

Prezentowaną w artykule elektronikę znajdziesz oczywiście w naszym sklepie 👉 sklep.msalamon.pl 👈Zapraszamy również na nasze social media, gdzie na bieżąco informujemy o nowych produktach oraz o najciekawszych promocjach 😎👇

• Instagram
• Facebook
• YouTube
• TikTok